Historisch overzicht

Van klein vliegveld tot internationale luchthaven

Ruim driekwart eeuw geleden geleden was Groningen Airport Eelde niet meer dan een vliegveldje waar de toestellen soms tussen de schapen stonden. Vandaag de dag mag Groningen Airport Eelde zich een internationale luchthaven noemen waar vele vakantiegangers en zakelijk reizigers hun vlucht met veel plezier beginnen. Onderstaand een overzicht van de belangrijkste mijlpalen in de geschiedenis van de luchthaven.

1927

Een oud-wethouder (Hayo Hindriks) van de gemeente Eelde benadert, zonder medeweten van het gemeentebestuur van Eelde, de KLM. Hij wist dat de KLM graag een luchtverbinding tussen Rotterdam, Amsterdam en Groningen zou willen realiseren.

1928

13 juli: De gemeenteraad van Eelde gaat akkoord met het voorstel om het terrein ‘Hakenkampsveld’ in Eelde aan te wijzen als vliegveld (een weiland van zo’n 12 hectare).

1931

23 mei: Officiële opening van het vliegveld. 40.000 bezoekers woonden die dag de vliegshow, ter ere van de opening bij;

15 augustus: Eerste passagiersvlucht Eelde-Schiphol vice versa.

1932

11 augustus: Eerste buitenlandse dienst naar Borkum (Duitsland)

november: Oprichting Noord-Nederlandse Aeroclub

1933

20 juli: Oprichting van de Naamloze Vennootschap Luchtvaartterrein voor Noord-Nederland. Aandeelhouders hiervan werden: provincies Groningen en Drenthe, gemeenten Groningen, Eelde en Assen en de Kamers van Koophandel en Fabrieken voor Groningen, Drenthe en Veenkoloniën. Nu was er geld om het vliegveld uit te breiden en een luchtverbinding van Eelde-Schiphol tot stand te brengen.

1934

18 maart: Eerste vliegles op Eelde

1935

13 juli: Opening aangepast stationsgebouw dat een hotel-, café en restaurant bevatte. Lokale radio- en meteorologische diensten vestigden zich in dit gebouw.

1938

Ingebruikname van nachtverlichtingsinstallatie.

1939

Stopzetting lijndienst met Schiphol

22 augustus: Luchthaven Eelde wordt door militairen gevorderd.

1940- 1945

De oorlog en de bezetting brengen de optimistische toekomstverwachtingen van Eelde een harde klap toe. De luchthaven speelt in de oorlogstijd geen grote rol.

1945

De Duitsers verlaten hun Fliegerhorst (zo werd vliegveld Eelde genoemd) en de Canadese troepen nemen hun plaats in. De heer W.W. Krijthe, lid van de Eelder Verzetsgroep knipte voordat de Duitsers weggingen alle verbindingen door zodat de Duitsers het vliegveld niet konden opblazen voordat zij vertrokken. De Canadezen gebruikten het vliegveld als verzamelplaats voor rollend materiaal dat naar elders werd afgevoerd. De verzamelplaats werk Finitocamp genoemd.

1946

Het vliegveld komt weer in handen van de N.V. Luchtvaartterrein Noord-Nederland. Het Rijk neemt een groot deel van de kosten voor rekening om de schade aan de drainage van het veld te herstellen. Daarnaast was uitbreiding noodzakelijk, want bij internationale overeenkomsten waren eisen vastgesteld waaraan een vliegveld moest voldoen om in het luchtverkeer ingeschakeld te kunnen blijven. 

Voorjaar: Nationale Luchtvaartschool vestigt zich deels op Eelde

1948

Het vliegveld wordt aangewezen als uitwijkhaven voor Schiphol. Daarop wordt een nieuw grondplan ontworpen voor egalisatie en drainage van startbanen (met een hoofdlandingsbaan van 1800 meter en een tweede van 1500 meter), rijbanen en een opstelplatform.

1951

18 mei: De Rijksluchtvaartschool zal worden overgeplaatst van Gilze-Rijen naar Eelde wanneer het opleidingscentrum in Eelde is gebouwd.

1953

De nieuwe banen zijn gereed en vliegveld Eelde is een officieel luchtvaartterrein.

Start bouw opleidingscentrum van de Rijksluchtvaartschool.

1954

16 augustus: Rijksluchtvaartschool wordt definitief overgeplaatst uit Gilze-Rijen naar Eelde.

1955

Een theorieschool, de voortgezette en eindvliegopleiding en alle andere takken van de dienst worden naar Eelde overgeplaatst.

1956

Nieuwe naam luchthaven: NV Luchthaven Eelde

1957

15 mei: Officiële opening gebouwencomplex door Prins Bernard.

1958

13 juli: Eerste landing op Eelde van een Europees vliegtuig. 12 Passagiers stapten in en vlogen naar Mallorca voor een vakantie van 14 dagen.

Ingebruikname van een geheel vernieuwde verkeerstoren, vanwege nieuwe en zwaardere eisen vanuit de nationale en internationale luchtvaartwetten.

1960

De brandweer Groningen neemt de bedrijfsbrandweer van de Rijksluchtvaartschool over, omdat op die manier beter aan de steeds hogere eisen kon worden voldaan.

60‘er jaren

In de 60er jaren is sprake van een opleving van de lijndiensten. Er is al veel gesproken over de potentiële functie van vliegveld Eelde als regionale luchthaven in de infrastructuur van Noord-Nederland. In een rapport wordt de conclusie getrokken dat het noorden binnen een paar jaar over enkele luchtverbindingen zou moeten beschikken, met name omdat het vliegveld centraal gelegen was. De 'Studiecommissie ontwikkeling vliegveld Eelde' wordt in het leven geroepen en is van mening dat ook over de landsgrenzen gekeken moet worden naar hoe regionale vliegvelden zich daar ontwikkelen. De aanwezigheid van vliegveld Eelde blijkt een noodzakelijke voorwaarde te zijn voor de ontwikkeling van de regio. Een vliegveld alleen zou echter niet voldoende zijn, maar slechts een onderdeel van een heel pakket. Een andere conclusie is dat het geluidsprobleem veel groter is dan bij andere vergelijkbare vliegvelden. In die tijd wordt het comité Antigeluidhinder opgericht en de ’Bulderbaan’ van Eelde komt ter sprake.

1977

Ingebruikname van een nieuwe passagiershal, de aanleg parkeerplaatsen en opzetten busverbinding naar Groningen.

Start uitbreiding van het opstelplatform en de bouw van een hangar en wordt er een begin gemaakt met de modernisering en vernieuwing van de gebouwen voor luchtvaartbeveiliging en meteorologische dienst.

1979

Start bouw van een nieuwe verkeerstoren plus bijbehorende gebouwen om de Rijksluchtvaartdienst in te huisvesten. 

Publicatie Ministerie van Verkeer- en Waterstaat: ’Structuurplan Burgerluchtvaartterreinen’. In deze nota staat dat er voor de luchthaven Eelde rekening gehouden moet worden met een verlenging van de baan in zuidwestelijke richting met 500 meter. Deze baanverlenging zou het mogelijk maken vluchten vanaf Eelde met alle vliegtuigtypen uit te voeren, ook naar veraf gelegen bestemmingen.

1982

Officieel ingebruikname van het gebouw voor luchtvaartbeveiliging en meteorologische dienst. 

Afronding bouw van de nieuwe verkeerstoren. Deze nieuwe toren betekent een primeur voor de Nederlandse luchtvaart. In tegenstelling tot de gebruikelijke acht hoeken heeft deze toren er twaalf. 

Omdat de internationale betekenis van de luchthaven in de loop van de jaren steeds meer is toegenomen wordt in 1988 besloten de ’N.V. Luchthaven Eelde’ te wijzigen in ’Groningen Airport Eelde N.V.’.

1991

21 juni KLM koopt de Rijksluchtvaartschool voor het symbolische bedrag van fl. 1,00 en vanaf dat moment is het dan ook de KLM Luchtvaartschool.

1992

Uitvoering renovatieproject met betrekking tot de baanverlichting: de hoofdlandingsbaan van 1.800 meter en de aanvliegroute worden van nieuwe verlichting voorzien. Nu kan er ook in het donker en via instrumenten geland worden op Eelde.

1994

Omdat er meer vakantievluchten geboekt worden vanaf Eelde worden in 1994 twee hallen samengevoegd zodat er één vertrekhal ontstaat voor maximaal 200 passagiers en een aankomsthal met een lopende band. Ook wordt een geheel nieuwe parkeerplaats aangelegd.

2003

Uitspraak Raad van State over voorterrein Groningen Airport Eelde: er mogen luchthavengebonden activiteiten worden ontplooid.

Ryanair start in mei de lijndienst naar Londen. De lijndienst trekt veel extra passagiers.

2004

Helaas stopte de lijndienst  van Ryanair er in mei 2004 weer mee. Een belangrijke reden hiervoor was de beperkte lengte van de start- en landingsbaan.

2005

Na een lange tussenstop is er eindelijk weer een Airshow op Groningen Airport Eelde. Op 27 augustus 2005 bezochten 30.000 mensen de internationale show.

2006

Groningen Airport Eelde bestaat 75 jaar! Het jaar begint goed. In de zomer zullen meer vakantievluchten vliegen en zijn er nieuwe bestemmingen te boeken.

2011

Op 23 mei 2011 bestaat de luchthaven 80 jaar! Tevens is de luchthaven in volle voorbereiding voor de geplande baanverlenging.

2012-2013

Op 15 februari 2012 geeft de Raad van State groen licht voor de baanverlenging. De luchthaven start daarna zo snel mogelijk met het project baanverlenging. Op 24 april 2013 is de baanverlenging gereed.

2016 Met de totstandkoming van Kopenhagen als zogenoemde hub-verbinding zijn veel meer bestemmingen makkelijker bereikbaar. New York, Oslo, Stockholm, Milaan, Bangkok etc.
2018

Voor het eerst landt er op dinsdag 13 maart 2018 een Boeing 747 van Atlas Air op Groningen Airport Eelde. In het toestel zitten zo’n 140 militairen die meedoen aan de Frisian Flag oefening op de vliegbasis Leeuwarden.

In 2018 is het passagiersaantal van Groningen Airport Eelde weer gegroeid. Afgelopen jaar zijn er 241.737 passagiers van of naar de luchthaven gereisd. Dit is een groei van 6% ten opzichte van 2017. Toen maakten 227.982 personen gebruik van de luchthaven. Nog nooit eerder reisden er zoveel mensen van of naar de luchthaven. Dit is het derde passagiersrecord voor Groningen Airport Eelde in vier jaar tijd.

2019

Start van de bouw van het zonnepark op Groningen Airport Eelde. Het zonnepark komt tussen start- en taxibaan en het platform en bestaat uit 63.196 zonnepanelen die genoeg groene stroom opwekken voor zo’n 6.200 huishoudens. Ook wordt er een overkapte doorgang naar het platform aangelegd. Op het dak van de doorgang worden zonnepanelen geplaatst. Met de zonnepanelen die op de doorgang worden geplaatst kan Groningen Airport Eelde straks haar eigen stroom opwekken. Hierdoor is de luchthaven zelfvoorzienend in haar elektriciteitsverbruik.

2020

In februari 2020 is het zonnepark op Groningen Airport Eelde, gerealiseerd door GroenLeven, geopend door minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen. Het is het eerste zonnepark ter wereld dat op deze manier op een actieve gereguleerde luchthaven is aangelegd. Dit zonnepark is daarmee een mijlpaal in de broodnodige energietransitie van de luchtvaart.
 

Op de luchthaven is een elektrische laadpaal voor vliegtuigen geïnstalleerd. De luchthaven is hiermee de eerste luchthaven in Nederland die deze voorziening heeft.

De maand juni in 2020 was voor Groningen Airport Eelde de drukste maand sinds jaren, ondanks dat de passagiersvluchten nog niet werden uitgevoerd wegens het coronavirus. Het aantal vliegbewegingen in de maand juni is met bijna 50% gegroeid ten opzichte van vorig jaar.
2021 Met bijna 40.000 vliegbewegingen, is het op Groningen Airport Eelde drukker dan afgelopen jaren. Het aantal vliegbewegingen is in 2020 ruim 23% meer dan in 2019. De stijging in cijfers valt onder andere te herleiden uit de toename van het aantal lesvluchten.

Groningen Airport Eelde is gestart met het innovatie- en duurzaamheidsinitiatief NXT Airport. Samen met partners als New Energy Coalition, Holthausen, Saab, PEN EM, KLM Flight Academy, Dronehub GAE en NHL-Stenden Hogeschool wordt binnen NXT Airport gewerkt aan projecten gericht op de verduurzaming van de luchtvaart.